Onderzoekers Lieke Vrouenraets en Martine de Vries van het LUMC deden samen met Annelou de Vries, Anna van der Miesen (beide Amsterdam UMC) en Irma Hein (Levvel) onderzoek onder transgenderjongeren naar wilsbekwaamheid bij een puberteitsremmende behandeling. Ze keken of deze jongeren na een zorgvuldig diagnostiektraject in staat waren een afgewogen besluit te nemen over het starten met puberteitsremmers. Dit is wereldwijd een actueel onderwerp waar nog weinig wetenschappelijk onderzoek naar is gedaan.

“Transgender jongeren nemen vaak op jonge leeftijd een ingrijpende medische beslissing. Deze studie laat zien dat zij in staat zijn om op jonge leeftijd wilsbekwaam zo’n besluit te nemen. Deze kennis kan helpen om (inter)nationaal de behandelstandaard verder te brengen”, vertelt Vrouenraets. 

Deze studie liep onder 74 jongeren tussen de 10 en 18 jaar onder behandeling bij een genderkliniek. Onvrede over het eigen biologische geslacht, ofwel genderdysforie, is bij hen vaak al op jonge leeftijd aanwezig en zorgt bij de start van de puberteit vaak voor stress en somberheid. De puberteitsremming met medicatie is omkeerbaar. Echter, deze middelen hebben ook nadelige gevolgen voor bijvoorbeeld botopbouw, groei en vruchtbaarheid. Hiervan moeten de jongeren zich bewust zijn.

Puberteitsremmers remmen de puberteitsontwikkeling van secundaire geslachtskenmerken zoals borstgroei bij transjongens, baardgroei en verlaging van de stem bij transmeisjes. Zo krijgen deze jongeren tijd om na te denken of ze door willen met de transitie, terwijl hun lichaam niet verder verandert richting het geslacht dat ze niet willen. Als een jongere stopt met puberteitsremmers zet de puberteit van het geboortegeslacht weer door. Puberteitsremmers creëren zo een periode van bedenktijd voordat beslissingen over onomkeerbare interventies, zoals geslachtsbevestigende hormonen of chirurgie, genomen worden. Het idee bestaat dat jongeren die beslissingen op latere leeftijd beter kunnen maken.

Wilsbekwaamheid is een belangrijk begrip in de geneeskunde. Iemand is ter zake wilsbekwaam als diegene de informatie over de aandoening en behandeling begrijpt, kan redeneren over de gevolgen en zo een afgewogen besluit over de behandeling kan nemen. In deze studie is dat op twee manieren onderzocht. Allereerst op basis van het doornemen van het informed consent formulier door de jongere en ouders(s), zoals gebruikelijk na het diagnostiektraject. Ten tweede werd een gestructureerd interview afgenomen dat alle onderdelen van wilsbekwaamheid bij de jongere uitvraagt. Uit deze onderzoeken blijkt dat 90% van de onderzochte jongeren wilsbekwaam zijn.