Onderzoek

De COVID-19 pandemie veroorzaakt een zeer stressvolle situatie die grote impact kan hebben op kwetsbare kinderen, jongeren en gezinnen die binnen de kinder- en jeugdpsychiatrie (KJP) zorg ontvangen. Risico op huiselijk geweld neemt aanzienlijk toe terwijl kinderen geen kant meer op kunnen voor steun nu de scholen een aanzienlijke periode dicht zijn en zij geacht worden zo veel mogelijk binnen te blijven. Het vaak belangrijke sociale netwerk is door de sociale afstand die ín acht moet worden genomen, on hold gezet terwijl dit vaak een bron van hoognodige steun is voor een kind en voor het systeem. Hierdoor valt te verwachten dat er een piek aan psychiatrische problemen aankomt ten gevolge van de COVID-19 pandemie. Deze stressvolle situatie heeft op zijn minst aanpassingsstoornissen tot gevolg, maar kan ook een gevoeligheid voor piekeren en trauma's triggeren. Het continueren van ondersteuning en zorg voor deze kwetsbare groep is daarom extra nodig in deze crisistijd.

Telepsychiatrie is al jarenlang een bekend fenomeen, veelal in landelijke gebieden als Amerika en Australië, waar de bevolking ver van de zorginstellingen afwoont. Sinds de maatregelen tegen de COVID-19 uitbraak face-to-face contact slechts mondjesmaat toelaten, krijgen veel kinderen, jongeren en ouders binnen de KJP in Nederland eveneens telefonisch of online behandeling. Omdat telepsychiatrie nog een opkomend fenomeen is in Nederland, wordt deze telefonische of online behandeling op verschillende wijze toegepast. Waar eerder telepsychiatrie gericht volgens protocol en voor een bepaalde doelgroep werd ingezet, wordt er in tijden van crisis geen onderscheid gemaakt in diagnose of problematiek. Dit vraagt om flexibiliteit en creativiteit van de behandelaren in het vinden van manieren via telepsychiatrie om de zorg te continueren.

Gezien deze unieke situatie is het van belang op korte termijn onderzoek te starten naar de ervaringen van behandelaren tijdens deze transitie in de zorg. We richten ons met een korte vragenlijst tot behandelaren in de kinder- en jeugdpsychiatrie, om de volgende vraag te beantwoorden: Wat zijn de verwachtingen en ervaringen van behandelaren met noodgedwongen telepsychiatrie in de kinder- en jeugdpsychiatrie en hoe veranderen deze over tijd?

Doelgroep

We richten ons met een korte vragenlijst tot behandelaren in de kinder- en jeugdpsychiatrie, om de volgende vraag te beantwoorden: Wat zijn de verwachtingen en ervaringen van behandelaren met telepsychiatrie en hoe veranderen deze gedurende de COVID-19 pandemie? Het project betreft een multicenter, kwantitatief onderzoek met herhaalde vragenlijsten onder ongeveer 3500 behandelaren, werkzaam bij de volgende de KJP-instellingen: Curium, onderdeel van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), YOUZ, onderdeel van de Parnassia Groep, Accare, de Bascule en Triversum-GGZ NHN. Onder behandelaren worden alle medewerkers gerekend die patiëntcontact hebben en medicamenteuze of gedragsmatige behandeling en/of begeleiding bieden. Het gaat om een breed scala aan behandelaren, van psychiaters en klinisch psychologen tot maatschappelijk werkers, sociotherapeuten en begeleiders bij dagbesteding.

Resultaten

In een periode van zes weken zal met een tussenpose van twee weken in totaal vier keer een vragenlijst worden afgenomen onder behandelaren en begeleiders van in de kinder- en jeugdpsychiatrie. Op deze manier krijgen we snel ervaringen in beeld, en zien we of ervaringen over de loop van tijd veranderen naarmate behandelaren meer ervaring opdoen met het toepassen van telepsychiatrie.

Met dit project beogen wij meer inzicht te krijgen in de ervaring en het gebruik van noodgedwongen telepsychiatrie in de praktijk. Door de resultaten aan professionals en organisaties terug te koppelen dragen we bij aan een verbeterde werkwijze. Naar verwachting zal als een gevolg van deze verbeterde werkwijze ook de (telepsychiatrische) zorg voor gezinnen binnen de KJP verbeteren. Bovendien zal inzicht in de ervaringen van behandelaren met noodgedwongen telepsychiatrie de basis vormen voor vervolgonderzoek naar percepties van gezinnen betreffende telepsychiatrie.

Eindproduct

Dit project leidt tot een wetenschappelijk artikel en terugkoppelingen aan instellingen, onder andere door factsheets aan organisaties en professionals en wanneer gewenst een Webinar voor behandelaren.

Onderzoekers

• Vlad Rusu, LUMC Curium
• Laura Nooteboom, LUMC Curium
• Kirsten Hauber, Youz en LUMC Curium
• Jasmijn de Lijster, Youz

Dit project is een samenwerking tussen LUMC Curium en Youz, met actieve bijdrage van Accare, Levvel en Triversum-GGZ NHN.